Mona Roza (Modern bir Leyla ve Mecnun denemesi, acıklı bir aşk hikayesi )

 

 Sezai Karakoç, Diriliş dergisinde yayınladığı "Hatıralar"da da açıkladığı gibi Monna Rosa'yı, gül, bülbül , Leyla gibi mazmunlarını yeniden diriltme gereğini göz önünde bulundurarak kaleme almıştır. Modern bir Leyla ile Mecnun denemesidir Monna Rosa. Yazıldığı dönemin (1952) aşk ve kadın anlayışına esaslı bir karşı çıkıştır. Kadını metres, aşkı flört olarak gören, şairaneliğe hor bakan yeni çürümüşlüğe karşı Mecnun'un yurdundan yükselen yepyeni bir itirazdır. 

Sezai Karakoç o yıllar da bir kıza aşık olur, ama bunu ne o kıza ne de bir başkasına anlatabilir. Kız aslında bir şeylerin farkındadır ama Karakoç'un hislerinden emin değildir. En yakın arkadaşı Sezai Karakoç'un şiire olan merakını biliyordur ve onu sunucusu olduğu bir şiir gecesine ısrarla davet eder. O da kıramaz ve programa katılır. Gecenin sonuna doğru söze başlayan arkadaşı, aralarında güzel şiirler yazan birinin olduğunu söyler ve Sezai Karakoç'u sahneye davet eder. Utana sıkıla sahneye çıkan Karakoç Mona Roza'yı okumaya başlar. Ve Sezai Karakoç'un sevdiği kız da oradadır. Ancak kız artık Sezai'den ümidi kestiği için nişanlanmıştır. Sezai sahnede şiiri okumaya başlar. Bir ara bakışırlar ve Sezai öyle aşkla okur ki kız artık emin olmadığı her şeyden emin olur. Şair daha fazla dayanamaz ve sahneyi terk eder. Kız peşinden koşa, yetişir ve "bir sözünü bakar çıkarıp atarım yüzüğü" der. Ancak Sezai "artık senin aşkın benimkine yetişemez" der ve gider. Kız o gece dayanamaz intihar eder. Ve Sezai Karakoç bu olay üzerine şiirin ikincisini kaleme alır. 

Modern bir Leyla ve Mecnun denemesi olan Mona Roza gerçeten de o halk hikayeleri gibi acı bir son ile biten bir aşk üzerine yazılmıştır. Hissedilen sâfî duygular üzerine yazıldığı için şiir bu kadar etkileyicidir belki de. Bir çoğumuzun bildiği bir şiir olan Mona Roza'yı şimdi birde yazılış amacı ve hikayesini düşünerek en çokta hissederek okuyalım bakalım neler hissedeceğiz.

Mona Roza, siyah güller, ak güller

Geyvenin gülleri ve beyaz yatak

Kanadı kırık kuş merhamet ister

Ah, senin yüzünden kana batacak

Mona Roza siyah güller, ak güller

 

Ulur aya karşı kirli çakallar

Ürkek ürkek bakar tavşanlar dağa

Mona Roza, bugün bende bir hal var

Yağmur iğri iğri düşer toprağa

Ulur aya karşı kirli çakallar

 

Açma pencereni perdeleri çek

Mona Roza seni görmemeliyim

Bir bakışın ölmem için yetecek

Anla Mona Roza, ben bir deliyim

Açma pencereni perdeleri çek...

 

Zeytin ağaçları söğüt gölgesi

Bende çıkar güneş aydınlığa

Bir nişan yüzüğü, bir kapı sesi

Seni hatırlatıyor her zaman bana

Zeytin ağaçları, söğüt gölgesi

 

Zambaklar en ıssız yerlerde açar

Ve vardır her vahşi çiçekte gurur

Bir mumun ardında bekleyen rüzgar

Işıksız ruhumu sallar da durur

Zambaklar en ıssız yerlerde açar

 

Ellerin ellerin ve parmakların

Bir nar çiçeğini eziyor gibi

Ellerinden belli oluyor bir kadın

Denizin dibinde geziyor gibi

Ellerin ellerin ve parmakların

 

Zaman ne de çabuk geçiyor Mona

Saat onikidir söndü lambalar

Uyu da turnalar girsin rüyana

Bakma tuhaf tuhaf göğe bu kadar

Zaman ne de çabuk geçiyor Mona

 

Akşamları gelir incir kuşları

Konar bahçenin incirlerine

Kiminin rengi ak, kimisi sarı

Ahhh! beni vursalar bir kuş yerine

Akşamları gelir incir kuşları

 

Ki ben Mona Roza bulurum seni

İncir kuşlarının bakışlarında

Hayatla doldurur bu boş yelkeni

O masum bakışlar su kenarında

Ki ben Mona Roza bulurum seni

 

Kırgın kırgın bakma yüzüme Roza

Henüz dinlemedin benden türküler

Benim aşkım sığmaz öyle her saza

En güzel şarkıyı bir kurşun söyler

Kırgın kırgın bakma yüzüme Roza

 

Artık inan bana muhacir kızı

Dinle ve kabul et itirafımı

Bir soğuk, bir garip, bir mavi sızı

Alev alev sardı her tarafımı

Artık inan bana muhacir kızı

 

Yağmurlardan sonra büyürmüş başak

Meyvalar sabırla olgunlaşırmış

Bir gün gözlerimin ta içine bak

Anlarsın ölüler niçin yaşarmış

Yağmurlardan sonra büyürmüş başak

 

Altın bilezikler o kokulu ten

Cevap versin bu kanlı kuş tüyüne

Bir tüy ki can verir bir gülümsesen

Bir tüy ki kapalı gece ve güne

Altın bilezikler o kokulu ten

 

Mona Roza siyah güller, ak güller

Geyve'nin gülleri ve beyaz yatak

Kanadı kırık kuş merhamet ister

Aaahhh! senin yüzünden kana batacak!

Mona Roza siyah güller, ak güller

Evet öncelikle şiirin her beşliğinin baş harflerinin toplamında Muazzez Akkaya'm kelimelerinin çıktığına dikkat çekmek istiyorum. Belli ki gerçekten büyük bir aşkla yazılmış bir şiir ancak neden sevgilinin adı ifşa edilmiş bilinmez. Büyük ihtimalle bu Sezai Karakoç'un imge dünyası ile alakalı olmalıdır. Şiiri yazılış sebebi tamamen eskiyle yeniyi birleştirmek ve Cumhuriyet dönemi edebiyatını oluşturmak için bir adım atmaktır. Şiirin neden yazıldığı konusu ise bazı kaynaklarda tamamen bir rivayet olarak geçer. Ancak inanmak bize daha hoş geliyor :) Şiiri okurken böyle bir hikayeyi düşünmek şiirin duygu yükünü arttırıyor. 

Ben (lâ) şiir de en çok "Anla Mona Roza, ben bir deliyim" mısraının olduğu beşliğe hayran kaldım. Biraz kendi hissettiklerim üzerinden bu beşlikten bahsetmek istiyorum. Divan edebiyatında sevgilinin bir bakışı ile kirpiklerini bir ok gibi aşığa attığı ve aşığın bu ok ile yara aldığı oldukça çok beyitte geçer. Bu beşlikte zaten bize açıkça diyor ki; ey Sevgili açma pencelerini ki bir bakışın ölmem için yetecek anla işte senin bakışınla ölebilecek kadar sana deli divane aşığım. Ne muhteşem bir düşünüş ile söylemiş şair, hayran kalmamak elde değil diye düşünüyorum. 

Şiiri biraz uzunca anlattım galiba :) Bu anlattıklarımı okuduktan sonra, şiiri yeniden okuduğunuzda hissettikleriniz umarım daha farklı olacaktır.

|